Vulkána árjjalašvuohta

773-32a halemaumau 2-2

Galbbas lea teaksta: «Dát lea hawaiialaččaid bassi báiki. Ale cegge geađgelánaid alege guođe maidege mii sáhttá gutnehuhttit dahje árvvohuhttit dán báikki Hawaiia álgoálbmogii.»

773-32a halemaumau 2-1

Halemaúmaú. «Hawaiia álgoálbmotolmmoš árbevirolaš meanuin Halemaúmaú-kráhtera luhtte.»

Vulkánat

PDF | Print |

a. Mágmá ja lává

http://ansatte.uit.no/kku000/webgeology/

Vállje “Vulkaner og vulkanisme” ja de vállje ”Innledning” ja dasto “Magma og lava”.

Geahča govvosa teavsttain ja čilge mii mágmá ja lává lea.

á. Vulkánat

Vállje ”Hvor har vi vulkanisme?” ja dasto “Vulkanisme og plategrenser” ja geahča kártagovvosa teavsttain.

Makkár sajiin eanajorbadasas sáhttet leat vulkánat?

b. Vulkánaid hámit

Vállje ”Vulkanske landformer” ja loga “Skjoldvulkaner og stratovulkaner” ja geahča govvosa teavsttain.

Makkár guovttelágan vulkánat leat govvosis?

Válddat vulkánaid hámi ja čilge vel manne šaddet sierraláganat hámit.

c. Máŋggalágan vulkánat

Oza neahtas govaid ja dieđuid dáid vulkánaid birra:

  • Manu Loa
  • Mount St. Helens
  • Mount Fuji
  • Hekla

Čilge vulkána geográfalaš báikki ja makkár vulkánašládja dat lea.

Ráhkat PowerPoint-ovdanbuktima ja čájet earáide.

 

Subdukšuvdna, vulkánalaš várreviđji ja eanadoarggástus

PDF | Print |

a. Subdukšuvdna

http://ansatte.uit.no/kku000/webgeology/

Vállje ”Vulkaner og vulkanisme”, dasto ”Hvor har vi vulkanisme” ja loga “Subduksjon av havbunnsskorpe under kontinental skorpe”.

Geahča erenoamážit 3. siiddu animašuvdna baldokártasárggastusa gurut bealde.

Čilge mii subdukšuvdna lea.

Muital mo navdet Andesvárreviđjji dađis lea šaddan?

Iskka neahtas (jordskjelv.no) leago Andesvárreviđjjis (omd. Chiles dahje Peruas) leamaš eanadoarggástusat maŋimus 10 jagis?

á. Eanadoarggástus

Geavat ohcansátnin omd. ”Jordskjelvet i Chile i 2010”.
Muital eanadoarggástusa birra ja manin eanadaorggástus šattai.

773-32c 06 sxedb6ad

http://ansatte.uit.no/kku000/webgeology/

Vállje "Jordskjelv" ja dasto ”Jordskjelv og platebevelse”. Geahča "Jordskjelv i forbindelse med subduksjoner"-animašuvnna.

b. Fokus ja epiguovddáš

Oza “Fokus og episenter til et jordskjelv”-siiddu ja geahča animašuvdna.

Čilge mii “fokus” ja “epiguovddáš” lea.

c. Andesvárreviđjji eanadoarggástus

Geahča “Jordskjelv i forbindelse med subduksjoner”-animašuvnna.
Leago coages vai čiekŋalis eanadoarggástus mii dáhpáhuvvá siskeleabbus Andesvárreviđjjis? Namut sivaid dasa.